The Mask is een boeiende actie-komediefilm uit 1994. Aan het begin van de film vertelt een bekende psychiater in een interview voor de tv: ‘We all wear masks, metaphorically speaking. We suppress the id, our darkest desires and adopt a more socially acceptable image.’
Dit is nogal sterk uitgedrukt. Maar niemand twijfelt eraan dat iedereen weleens een metaforisch masker draagt – dun of dik, afhankelijk van de omstandigheden. Immers het Latijns woord persona, waaraan ons woord ‘persoonlijkheid’ ontleend is, betekende voor de Oud- Romeinen ‘masker’.
Maar een masker – een echt masker van hout of ander materiaal – kan ook de tegenovergestelde werking hebben. In de film vindt de jonge, nogal introverte bankemployé Stanley (door Jim Carey gespeeld) een groen houten masker van Loki, de ondeugende Noorse god van de nacht. Het masker heeft magische eigenschappen. Zet Stanley het op, dan verdwijnen zijn remmingen en krijgt hij buitengewone machten. Zijn gezicht wordt groen en vervormd. Hij krijgt grote, opvallende tanden en een dreigende glimlach als teken van zijn ondeugende intensies.
Agressief
Het masker van Loki is maar een voorbeeld van de talloze maskers die antropologen overal ter wereld verzameld en beschreven hebben. Maskers werden (en worden) vooral bij riten, ceremoniën, feesten en toneelstukken gedragen. Sommige zijn mensengezichten, gestileerd als goddelijke of demonische wezens. Vaker zijn de maskers gestileerde dieren of hybride wezens met kenmerken van een aantal beesten.
Het verlies van remmingen bij de persoonlijkheid van Stanley (Jim Carey) wanneer hij het masker van
