Volgens de huidige stand van zaken veroorzaken welvaartsziekten als roken, alcohol en overgewicht jaarlijks 35.000 doden en kost het de samenleving 9 miljard euro aan zorgkosten. De antirookmaatregelen zijn inmiddels wettelijk vastgelegd. Maar de eerder voorgenomen maatregelen, die ook voor preventie op tandheelkundig gebied zouden gaan zorgen, zoals suikertaks en hogere alcoholaccijnzen, zijn letterlijk in rook opgegaan.

In het nieuwe akkoord belooft de industrie producten gezonder te maken en kindermarketing voor ongezonde producten aan te pakken. Daartoe hanteert men in het akkoord termen als bewustwording, interventie ketensamenwerking en integrale aanpak, maar dat zijn volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onmeetbare zaken. Het RIVM vindt deze opstelling niet ‘hard’ genoeg en stelt dat ‘keuzes elimineren’ effectiever zou zijn dan voorlichting. Geval zachte heelmeesters.

Omgevingsprikkels

Volgens adviseurs van het Nationaal Preventieplan zijn het vooral omgevingsprikkels die ongezond gedrag in de hand werken. Denk daarbij aan de overdaad aan verleidingen in winkels, restaurants, snackbars, kantines, reclame-advertenties, et cetera. Maar ook erfelijke aanleg en aangeleerd gedrag spelen een rol. ‘Interventies’ zullen die omgeving moeten veranderen (onder andere door minder zichtbaar maken van verleidingen en beschikbaarheid). Maar, voegen zij eraan toe, effectief preventiebeleid kan niet alleen bestaan uit charmante interventies. Het vraagt juist om een combinatie van verbieden en verleiden. En wie daarbij hulp nodig heeft, moet dat kunnen krijgen. De Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht heeft met advisering en begeleiding van gezondere voeding, meer lichaamsbeweging en betere nachtrust op die manier overgewicht bij jongeren terug kunnen dringen. Maar dat was een lokale aanpak.

Historische kans

Hoe moet dit varkentje op nationaal vlak gewassen worden? ‘De maatregelen in het Preventieakkoord moeten ‘bewezen effectief’ zijn, er moet gebruikt gemaakt worden van wetenschappelijke kennis over preventie. De wetenschap laat zien dat een gecombineerde aanpak het beste is. In de praktijk blijken begeleidingsprogramma’s die op die aanpak zijn gestoeld effectiever dan verboden of eliminatie’, aldus de adviseurs. Zij spreken van een historische kans voor belanghebbenden (industrie/retail) en politiek om met dit pakket maatregelen effect te sorteren.

De toekomst zal uitwijzen of deze ‘softe’ aanpak inderdaad het gewenste preventieve effect zal sorteren.

Lees ook het artikel op de site van de Rijksoverheid: Nationaal Preventieakkoord verbetert gezondheid van alle Nederlanders.

Bron: nrc.next
Beeld: Gerold Breloer / dpa

LeesTIPS

• Voedingsadvies dranken: verleiding en realiteit
• Energiedranken: een risico voor het gebit?
• Esthetische restauratie van melktanden: zinnige zorg? Belang van het kind ondergeschikt aan motieven van zorgverleners en ouders?
• Slijtage
• Web-tv Diabetes en tandheelkunde (2 KRT-punten)