Ooit kon je aan de werkkleding zien wat iemands beroep was. De bakker droeg een blauwgespikkelde (‘pied-de-poule’) werkbroek. In de bouw was een zandkleurig werkpak met koppelriem standaard. Aan een blauwe overall herkende je de metaalarbeider (nu werknemer genoemd), de borstzak met het bedrijfsembleem iconisch voorzien van een pakje zware shag.
Postbode Joseph Roulin. Vincent van Gogh, Arles, 1888. (Musée des Beaux-Arts de Boston)
Toch kon je er niet helemaal op blindvaren. Er kwam in mijn praktijk met enige regelmaat een patiënt die altijd een wit overhemd, zwarte pantalon en dito gekleurd giletje droeg. Zijn beroep was nooit ter sprake gekomen en daarom hield ik hem voor een kelner. Maar toen mijn assistente vertelde dat hij tijdens de teraardebestelling van haar oma mede de kist droeg, bleek hij werkzaam te zijn in de uitvaartbranche. Dat scheelde wel een slok op een borrel.
Vroeger had ik een oom die ooit een tijdje bij de posterijen had gewerkt. Met een zekere trots vertelde hij over zijn uniform die hij zorgvuldig bewaarde: de grijze pet, het jasje met koperen knopen, het posthoorntje op de linkermouw en ‘de stof van onverwoestbaar kamgaren die zo stug was dat je de broek rechtop kon zetten.’ Dat was in de tijd dat postkantoren nog imposante gebouwen met architectonische allure waren.
In de jaren zeventig van de vorige eeuw kreeg het uniform een wrange bijsmaak. Het had een te sterke associatie met het leger. Alles wat maar riekte naar autoriteit moest op de helling. Daarom deed men het uniform in de ban, behalve bij de politie, de krijgsmacht en de drumband. De postbode ging voortaan in vrijetijdskleding over straat. Willekeur werd de norm, maar geleidelijk aan droeg hij uit voorzorg steeds vaker een oranje of gifgroen hesje over de casual heen. De dokter liet zich niet onbetuigd en
Dit artikel is verschenen in TandartsPraktijk nr. 4, 2020.
