Als tandarts ben je praktisch ingesteld en houd je van efficiëntie. Kortom: wat is de meest effectieve weg om je praktijk meer rendabel te maken en te verbeteren? Het antwoord is een rechte lijn van A naar B: waar ben je nu en waar wil je als tandheelkundig professional naartoe? Daarvoor moet je wel enige kennis hebben van waar je nu bent. Merel Kooning, tandarts, kledingontwerpster, kunstenaar en schrijfster geeft advies.
Wat we echter maar al te vaak doen; we lopen in cirkels – meestal vicieuze cirkels – waarin we maar rondjes blijven draaien en hetzelfde onwerkbare gedrag blijven herhalen, dezelfde acties ondernemen en hopen op een beter resultaat op persoonlijk of zakelijk vlak. Als we in het verleden vastzitten, stranden we in een eindeloze cirkelbeweging, alsof we in een vissenkom rondzwemmen en steeds weer opnieuw proberen om onze prestaties te verbeteren. Verbetering is helemaal niet wat we nodig hebben. Wat we wel moeten doen, is naar de kern van het probleem gaan, de cirkel doorbreken!
De toekomst wordt namelijk hier en nu gecreëerd. De toekomst kan nergens anders worden gecreëerd dan in het heden. De actie die je vandaag onderneemt, bepaalt jouw toekomst. Door je vandaag bewust te worden en daarnaar te handelen, haal je de toekomst naar het heden. Dit is wat Albert Einstein hierover zei: ‘Tijd is een illusie. Verleden, heden en toekomst bestaan op hetzelfde moment.’
De meeste tandartsen proberen ongewenste situaties of belemmeringen in hun vak aan te pakken door nieuwe kennis tot zich te nemen. Bijvoorbeeld in de vorm van een praktijkgerichte of theoretische opleiding. Een hele populaire, om er één te noemen, is onderwijs in sociale vaardigheden. Hoe ga je om met die lastige patiënt? Of een hands-on training voor een betere behandelwijze zoals ‘hoe kun je je kroonpreparatie nog strakker krijgen en een naadloze randaansluiting met de kroon die je daarna plaatst bewerkstelligen?’ Het bijwonen van een congres wordt ook regelmatig als educatie ingezet om kennis uit te breiden. Bijvoorbeeld als uit onderzoeken is gebleken dat methode zus of zo langdurig betere resultaten oplevert. Die middelen om kennis te vergroten, zijn natuurlijk super waardevol. Maar om te groeien, zelfverzekerdheid en meer welvaren te creëren in de praktijk is er meer nodig!
Deze skills alleen zijn niet genoeg en op zichzelf niet in staat om het verschil te maken als een bepaalde basismentaliteit er niet is én niet wordt aangepakt. Ik doe regelmatig aan nascholing. Dat vind ik zinvol en op die manier voed ik het enthousiasme voor mijn vak. Je herinnert je vast wel dat ene congres op vrijdag: met hernieuwde inzichten en bruisend van energie kom je thuis en besluit je het vanaf maandag helemaal anders te gaan doen. Je hebt allerlei mooie, nieuwe handigheidjes geleerd die je gaat integreren in je dagelijkse werk. Na een lekker weekend is het maandag. Je vervalt in de hectiek van de dag en doet je behandelingen gewoon weer op de oude en vertrouwde manier. Gewoonweg omdat je daar het minste bij hoeft na te denken. Op de automatische piloot. Zo kost het je geen extra energie. Het is heel menselijk om de voorkeur te geven aan de weg die het minste weerstand oplevert. Dat doen we bijna allemaal.
Het creëren van welvaart in je tandheelkundig bestaan is zo goed als onmogelijk als je geen stevig fundament hebt. Wees je er bewust van dat veranderen lastig is, maar kom ondanks dat, toch in beweging.
Het fundament van een mens, dus ook dat van een tandarts, wordt gevormd door zijn of haar houding. De manier waarop je handelt, wordt in de meeste gevallen weer gevormd in je jeugd. Waar je vandaan komt, en dat bedoel ik niet alleen geografisch, maar meer uit wat voor een nest je komt. Hoe hield je je in je omgeving – thuis, op school, vrienden – staande? Hoe werd er met je omgegaan? Dat heeft je strategie voor de toekomst bepaald. Die mentaliteit bepaalt grotendeels hoe je later als tandarts acteert en welke resultaten je behaalt.
In mijn boek ‘De Welvarende Tandarts’ leg ik aan de hand van twaalf bruikbare instrumenten uit hoe je je praktijk en je tandheelkundige carrière tot een succes kunt maken. Zelf ervaarde ik op enig moment in mijn carrière dat ik er niet gelukkig mee was. Ik was onrustig en voelde me niet zeker van mijn zaak. Mijn houding van waaruit ik handelde, leverde me niet op wat ik wilde. Ik had gedoe met personeel, veel ziekteverzuim, een paar ontevreden patiënten en een omzet waarvan ik baalde. Dus ik besloot de oorzaak te onderzoeken. Na een flinke zoektocht kwam ik uit op mijn eigen vaak negatieve gedachten en het gedrag dat die teweegbrachten. Wat ik wilde, was namelijk meer rust tijdens mijn werk, meer ruimte en meer succes in mijn praktijk.
Verbetering aanbrengen betekent leiderschap nemen over je eigen ‘mindset’, je fundament. Dat is de beslissende factor die de zakelijke toekomst en je carrière kan maken of breken en je persoonlijk toekomst bepaalt. Ik vergelijk het altijd met een huis. Als dat een gebrekkige fundering heeft, red je het niet met een nieuwe badkamer of een lik verf op de muur. Dus door alleen een cursus te volgen over hoe je een betere afdruk maakt, hoeft dat nog niet te betekenen dat je het geleerde ook daadwerkelijk toepast!
Van een doeltreffend mens kunnen we zeggen dat hij handelt vanuit een ambitieuze houding. Iemand die totaal niet doeltreffend te werk gaat, acteert vanuit een ‘slachtofferrol’ en geeft de buitenwereld van al zijn of haar misère de schuld. Excelleren in je tandheelkundige carrière of je privéleven, betekent de moed verzamelen om je eigen fundamentele houding eens onder een vergrootglas te leggen. Wees eerlijk over wat je ziet en neem de beslissing om jezelf opnieuw uit te vinden. Vaak hoor je mensen zeggen: ‘Ja, maar zo bén ik nou eenmaal.’ Dat klopt niet. Wat de meeste mensen niet weten is dat je je basis, je fundament, dus ‘zoals je eenmaal bent’, kunt optimaliseren. Op die manier kun je je beoogde doelen bereiken en je tandheelkundig bestaan tot een succes maken.
Zelf las ik veel boeken en deed ik een aantal trainingen speciaal voor tandartsen, maar ook buiten de tandheelkunde om mijn eigen leiderschap onder de loep te nemen en aan te scherpen. Dat was niet altijd leuk en ook soms moeilijk, maar wel heel leerzaam. Ik weet dat het confronterend kan zijn om in de spreekwoordelijke spiegel te kijken en daarmee aan de slag te gaan, maar ik kan het tandartsen die een succesvolle carrière nastreven, absoluut aanraden. De investering in jezelf zorgt voor helderheid en meestal ontstaat daaruit vanzelf de koers die je te varen hebt om meer welvaart te creëren.
Als je als tandarts bereid bent om te reflecteren maar ook hard te werken, ook al betekent het dat je op vrijdag of in de avonduren op de praktijk bent en je patiënten helpt, zul je daarvoor evenredig gehonoreerd worden. Als je bereid bent om veel vlieguren te maken, genoeg ervaring op te doen in ons vak, te leren van je fouten en steeds weer jezelf bij te schaven, zul je uiteindelijk daarvoor ruimschoots beloond worden. Leer van degenen die het paadje al hebben bewandeld, jou voor zijn gegaan en die die ervaring al hebben, leer open te staan voor feedback, dat gaat je uiteindelijk zoveel resultaat en positiviteit opleveren.
Het valt mij op hoe weinig jonge tandartsen nog een eigen toko beginnen. Dat vind ik jammer, want het is zo leuk om te doen en kan bijzonder waardevol zijn. Tijdens de studie tandheelkunde zoals die in elk geval in mijn tijd was, werd je vooral theoretisch en praktisch opgeleid. Ondernemen leer je niet op de opleiding en ook niet hoe het er werkelijk in de praktijk aan toe gaat. Wat het inhield om met een team samen te werken, daar had je geen idee van. Ik heb het altijd jammer gevonden dat een tandheelkunde student niet een poosje meedraait in een tandartspraktijk. Zoals er in mijn praktijk assistentes worden opgeleid en een paar maanden stagelopen, zo lijkt me dat ook zinvol voor tandartsen in spé. Wie weet is dit een mooi idee, om tandartsen die net zijn afgestudeerd beter beslagen ten ijs te laten komen?!
Ondernemen en tandheelkunde gaan goed samen. Ook al denk ik wel dat het ondernemerschap al een beetje in je moet zitten. Als je als tandarts wilt ondernemen, dan kun je dat niet in je eentje. Om de zaak goed te laten draaien, werk je samen met ondersteunend personeel en collega’s. Ik heb geleerd dat het heel belangrijk is om met de mensen om je heen een prettige band te onderhouden, gebaseerd op vertrouwen, respect, openheid en oprechte interesse in elkaar. Je werkt fysiek zo dichtbij elkaar dat je elkaars energie onmiddellijk oppikt tijdens de behandeling. Als er iemand in het team een dag minder lekker in zijn of haar vel zit, dan is het prettig als er een veilige sfeer heerst op de werkvloer waarbij dat er gewoon kan. We zijn allemaal mensen ten slotte. Een groot empathisch vermogen heeft mij geleerd om met elkaar in verbinding te zijn, om niet alleen mijn eigen wensen en dromen, maar ook de verlangens van mijn medewerkers te leren kennen. Door een idee in de praktijk te ontwikkelen waarbij er een helder gezamenlijk doel is, waarbij er ruimte is om alle onderlinge medewerkers aan een persoonlijk plan te laten werken, kan het niet anders dan dat je onderneming een vogelvlucht neemt.
Kunstwerk van de hand van Merel Kooning.
Boekomslag ‘De welvarende tandarts’.
Scan de QR-code en beluister het volledige gesprek dat redacteur Hans van der Wielen met Merel Kooning had.
Merel Kooning (Radboud Universiteit, 2002) is tandarts in Rosmalen en kledingontwerpster, kunstenaar en schrijfster van de boeken ‘Mama rijdt een Bentley’ en recent ‘De welvarende tandarts’.
Dit artikel is verschenen in TandartsPraktijk nr. 7, 2023.