Het zal niet bepaald uniek zijn dat bij ernstige ziekte van een van de ouders wordt besloten om de kinderen daarover niet in te lichten, primair bedoeld om hen niet te belasten. Wanneer een volwassene in deze situatie echter besluit ook zijn of haar directe partner niet in te lichten kan er toch een gecompliceerde situatie ontstaan.

Zo heb ik als kaakchirurg een vrouw meegemaakt die door haar tandarts werd verwezen in verband met een mondlaesie. Zij verscheen alleen op het spreekuur, zonder partner of andere begeleider. Op zichzelf is dat niet zo bijzonder.

Het bleek om een kwaadaardige plek te gaan. Bij het maken van een afspraak voor een gesprek over de verdere gang van zaken vertelde patiënte er geen behoefte aan te hebben om haar echtgenoot of een van haar kinderen daarbij aanwezig te laten zijn. Zij wilde haar man en kinderen niet met dit slechte nieuws confronteren. De behandeling heeft bestaan uit een onder narcose uitgevoerde operatie. Zij is daar enkele dagen voor opgenomen geweest. Omdat de operatie van beperkte omvang was geweest, heeft zij nadien weinig last ondervonden voor wat betreft eten en spreken.

Zoals gebruikelijk heeft de verwijzend tandarts en ook de huisarts bericht ontvangen over de gestelde diagnose ‘mondkanker’ en de daarvoor uitgevoerde behandeling. Met de vrouw werden afspraken gemaakt voor regelmatige controles voor een periode van in principe vijf jaar. Er is namelijk altijd een kans dat het verwijderde kankergezwel op dezelfde plek weer terugkomt. Daarnaast is het mogelijk, dat een ogenschijnlijk niet uitgezaaid gezwel op een later moment toch blijkt te zijn uitgezaaid.

Bij de controles waren er steeds geen bijzonderheden. Totdat, enkele jaren na de uitgevoerde operatie, de echtgenoot voor de controle was meegekomen. Briesend… Bij een verzekeringsaanvraag door de echtgenoot was aan het licht gekomen dat zijn vrouw, met wie hij al ruim dertig jaar was getrouwd, voor mondkanker was behandeld. “Waarom had zijn vrouw hem dat nooit verteld?”

Op dat moment realiseerde ik mij dat ik er misschien op had moeten staan dat haar man of een van de kinderen bij het destijds gevoerde gesprek over de diagnose en de daaraan verbonden behandeling aanwezig zouden zijn. In de nu ontstane situatie, waarin de man niet tot bedaren te krijgen was, ben ik de vrouw blijven steunen en heb herhaalde malen aan de echtgenoot benadrukt dat het door zijn vrouw verzwijgen van de diagnose alleen maar goed bedoeld was.

Bijzonder vond ik dat de vrouw ook haar tandarts en huisarts met succes in het ‘complot’ betrokken bleek te hebben. Voor een tandarts en een huisarts is dit misschien niet zo uniek, maar voor mij was het een aparte ervaring.

Prof. dr. Isaäc van der Waal (1943) is ruim 45 jaar als kaakchirurg/oraal patholoog verbonden geweest aan het VU medisch centrum/Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam. In deze rubriek doet hij verslag van zijn ervaringen op de meest uiteenlopende gebieden.